Bitcoin ordinals là gì?
Bitcoin NFT — hay còn gọi là Bitcoin ordinals — là một cách để khắc (inscribe) nội dung kỹ thuật số trên blockchain Bitcoin.
Giao thức Bitcoin ordinals được Casey Rodarmor ra mắt vào tháng 1 năm 2023. Giao thức cho phép khắc nội dung kỹ thuật số, như tác phẩm nghệ thuật, văn bản hoặc video lên blockchain Bitcoin. Genesis ordinal là một tác phẩm nghệ thuật pixel của một hộp sọ mà Rodarmor đã ghi vào ngày 14 tháng 12 năm 2022.
Khi không gian NFT dựa trên tiêu chuẩn ERC-721 tăng vọt vào năm 2021, Rodarmor, một lập trình viên và một nghệ sĩ, đã nhìn thấy cơ hội tạo ra trải nghiệm tương tự nhưng độc đáo trên blockchain Bitcoin. Giải pháp của anh là các Bitcoin ordinals, dựa trên lý thuyết thứ tự. Sự quan tâm về ordinals thực sự bắt đầu vào tháng 2 năm 2023, sáu tuần sau khi genesis ordinal được tạo ra.
Sự tăng trưởng của Bitcoin ordinals đã khiến mạng Bitcoin bùng nổ về mức độ sử dụng, phí và không gian lưu trữ. Đây cũng có thể là bước đột phá lớn đầu tiên đối với tầng ứng dụng Bitcoin và có thể giúp chuyển câu chuyện từ một “kho lưu trữ giá trị” thuần túy sang một thứ gì đó tiện dụng hơn.
Bitcoin ordinals hoạt động như thế nào?
Bitcoin ordinals về cơ bản mang lại sức sống cho đơn vị satoshi (sats) và cho phép chúng được coi là đơn vị nguyên tử trên blockchain Bitcoin.
Lý thuyết thứ tự định nghĩa satoshi (sats) là đơn vị nguyên tử có thể được xác định và giao dịch riêng lẻ trên mạng Bitcoin. Cứ 100 triệu sats tạo nên 1 Bitcoin (BTC), với mỗi sat được đánh số riêng dựa trên thứ tự khai thác. Có thể hiểu với 1 Bitcoin có thể tạo ra tối đa 100 triệu NFT.
Cách khai thác Bitcoin ordinals
Khai thác, đúc hoặc khắc Bitcoin ordinals là các thuật ngữ đã được sử dụng để chỉ quá trình này. Không giống như việc đúc NFT trên blockchain Ethereum là một quy trình tương đối hoàn thiện, khai thác Bitcoin ordinals là một quy trình phức tạp về mặt kỹ thuật và thiếu các công cụ trực quan.
Trong những ngày đầu, Bitcoin ordinals chỉ có thể được khai thác bởi những người chạy node Bitcoin. Đối với những người dùng am hiểu công nghệ, một node Bitcoin với ứng dụng ord, ví dòng lệnh, sẽ là cửa ngõ để khai thác ordinals. Các nhà khai thác node sẽ nạp vào ví của họ một lượng sats để thanh toán phí gas và thực hiện quy trình khắc ordinals.
Tuy nhiên, có những ứng dụng khai thác ordinals không mã như Gamma hoặc Ordinals Bot nhằm mục đích cho phép người dùng tải lên nội dung mà họ muốn khắc để tạo Bitcoin ordinals với, quy trình thanh toán bằng mã QR và trực quan cho những người kém năng khiếu về kỹ thuật.
Hướng dẫn mua, bán và giao dịch ordinals sử dụng Ordinals Wallet
Khi Bitcoin ordinals ngày càng phổ biến, hầu hết các giao dịch phần lớn qua OTC (over-the-counter). Các bộ sưu tập như “Planetary Ordinals” và “Bitcoin Punks”, trong số 1.000 bản khắc đầu tiên hầu hết được giao dịch mà không qua các NFT marketplace như OpenSea hoặc Blur.
Tuy nhiên, các công cụ như Ordinals Wallet, Hiro và Xverse cho phép người dùng mua và bán Bitcoin ordinals.
Ordinals Wallet, được phát hành vào ngày 16 tháng 2, là ví Bitcoin mới nhất ra mắt với sự hỗ trợ rõ ràng cho Ordinals Inscriptions. Người dùng có thể nhận, lưu trữ và xem Ordinals trong ví của họ. Kể từ ngày 1 tháng 3, chức năng mới cho phép người dùng list các Ordinals để bán và mua.
Ví loại bỏ nhu cầu người dùng cần phải chạy full node Bitcoin để tương tác có ý nghĩa với blockchain. Người dùng chỉ cần trả phí giao dịch, sở hữu một số sats để thanh toán cho giao dịch đó hoặc cũng có thể mua trong ứng dụng bằng dịch vụ fiat on-ramp.
Người dùng cần thực hiện các bước như sau:
- Truy cập ordinalswallet.com
- Nhấp vào “Create wallet”
- Sao lưu recovery phrase
- Thiết lập mật khẩu để truy cập ví
- Gửi một số sats đến địa chỉ Ordinals Wallet
- Đến “Collections” ở đầu trang
- Chọn ordinals collection và NFT mà muốn mua
- Mua ordinals (sử dụng sats trong ví).
Tác động của ordinals đến hệ sinh thái Bitcoin
Bitcoin ordinals là một đổi mới tuyệt vời có thể làm nổi bật các ứng dụng khác nhau duy nhất cho chuỗi, do đó thúc đẩy các nhà phát triển tham gia và tạo ra các công cụ mà người dùng cần. Nếu các nhà phát triển bị thu hút, thì hiệu ứng mạng giữa nhà phát triển và người dùng có thể đến đúng lúc cho chu kỳ tiền điện tử tiếp theo.
Tuy nhiên, có những nhược điểm đối với cách thức đã được thiết kế. Vì tất cả nội dung được khắc đều trực tuyến với các thứ tự không giống như hầu hết các NFT dựa trên Ethereum, nên kích thước của blockchain sẽ tăng lên. Khi các ứng dụng mới xuất hiện và việc sử dụng mạng cũng như giao dịch tăng lên, thì chi phí giao dịch cũng tăng theo.
Tác động khác của Bitcoin ordinals là liệu nó có ảnh hưởng đến tính có thể thay thế của các sats hay không. Cho đến nay, một satoshi vẫn được trao đổi với một satoshi, được định giá bằng một satoshi khác. Với các ứng dụng khác nhau của ordinals, điều này có thể không đúng trong tương lai. Một sat có khắc Bitcoin Punk có thể được định giá khác. Tuy nhiên, sẽ rất thú vị để xem câu chuyện này phát triển như thế nào trong vài tháng và vài năm tới.
Ordinals so với NFT truyền thống
Ordinals khác với NFT truyền thống từ góc độ thiết kế kỹ thuật. Như đã đề cập trước đó, bitcoin ordinals giúp định danh sats là duy nhất và có nội dung hoặc tác phẩm nghệ thuật được lưu trữ on-chain. Tiêu chuẩn ERC-721 của Ethereum, được sử dụng để tạo NFT, thường chứa metadata hoặc trỏ đến tác phẩm nghệ thuật, thường được lưu trữ off-chain. Một số Ethereum NFT đang thử nghiệm lưu trữ on-chain.
Sự khác biệt quan trọng khác là cách tạo độ hiếm và cách định giá NFT. Với các NFT truyền thống trên Ethereum, các thuộc tính nghệ thuật thường xác định độ hiếm của NFT và sau đó là giá của nó. Ví dụ, với các NFT như Ethereum Name Service (ENS), nguồn cung hạn chế sẽ thúc đẩy giá trị.
Tuy nhiên, với Bitcoin ordinals, giá cả sẽ được xác định bởi các thời điểm quan trọng mà một khối Bitcoin đại diện. 1.000 hoặc 10.000 ordinals đầu tiên được khắc vẫn có thể được các nhà sưu tập trân trọng. Đừng ngạc nhiên nếu Bitcoin ordinals ban đầu được bán với giá vài triệu đô la trong một vài năm. Một số sats sẽ được coi là quý hơn những sats khác.
Một khuôn khổ đơn giản được đề xuất bởi những người sáng lập ra Bitcoin ordinals là các sự kiện quan trọng sẽ quyết định độ hiếm của một sat và thứ tự được khắc vào đó. Sat đầu tiên của mỗi khối mới sẽ hiếm hơn các sat khác trong khối. Lần đầu tiên của giai đoạn điều chỉnh xảy ra khoảng hai tuần một lần thậm chí còn hiếm hơn. Vì halving tiếp theo dự kiến diễn ra vào năm 2024, sat đầu tiên của mỗi halving epoch sẽ tăng mức độ hiếm lên một bậc.
Sat đầu tiên của giai đoạn điều chỉnh, xảy ra cứ sau sáu lần halving (một lần trong khoảng 24 năm), sẽ là một mức độ hiếm khác. Theo những người sáng lập, điều này có thể phân biệt Bitcoin ordinals với NFT, và làm cho độ hiếm của chúng thực sự ngẫu nhiên và không bị kiểm soát bởi các nhóm sáng lập bộ sưu tập NFT hoặc bởi các nghệ sĩ.
Điều này cũng có thể giúp hiểu tại sao hoạt động xung quanh Bitcoin ordinals đã đạt đến đỉnh điểm trong thời gian ngắn như vậy. Sẽ rất thú vị khi xem hoạt động tăng lên như thế nào khi sắp gần đến Bitcoin halving vào năm 2024.
Nguồn: Tổng hợp
Về chúng tôi
Cryptoholic – Invest crypto with you
